Hak savunuculuğu faaliyetlerine üç ayrı dava açılmış olan İHD Eş Genel Başkanı Türkdoğan, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davada beraat etti.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Kurucular Kurulu üyesi Öztürk Türkdoğan’a “örgüt üyeliği” iddiasıyla açılan davanın ikinci duruşması bugün Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
İHD, Türkdoğan hakkında beraat kararı verildiğini duyurdu ve "İnsan haklarını savunmaktan vazgeçmeyeceğiz" açıklamasını yaptı.
Türkdoğan ilk duruşmadaki beyanında, “Bana açılan bu davayla insan hakları savunucularına, derneğimize ve bize gözdağı verilmek isteniyor. Hakkımda açılan davanın İçişleri Bakanlığı tarafından açıldığını düşünüyorum. Ben insan hakları savunucusuyum. Yaptığımı yasal ve demokratik faaliyetler iddianamede gerekçe gösterilmiş. Ben insan hakları faaliyetlerini sürdürmeye devam edeceğim. Bu hukuksuzluk son bulmalı” demişti.
Üç ayrı dava açıldı
Öztürk Türkdoğan’a dernek çalışmaları ve İHD Eş Genel Başkanı sıfatıyla yaptığı açıklamalar gerekçe gösterilerek açılan davalar şöyle:
Birinci dava: Soylu hedef göstermişti
15 Şubat 2021’de Irak’ın kuzeyinde bulunan Gare bölgesine yönelik askeri operasyonda 13 sivil vatandaşın hayatını kaybetmesi üzerine İHD’ nin yaptığı basın açıklamasından sonra 16 Şubat 2021’de İçişleri Bakanı Süleyman Soylu Gare’de yapılan askeri operasyon ile ilgi Meclis’i bilgilendirdiği konuşmasında İHD ve İHD yöneticilerine saldırmış ve dernek hakkında “canı çıkasıya dernek” ifadesini kullanmıştı.
Bu açıklamaların devamında İHD Genel Başkanı Av. Öztürk Türkdoğan 19 Mart 2021’de saat 6.30 sıralarında evi basılarak gözaltına alındı. Aynı gün Savcılık sorgusu yapıldı, adli kontrol şartı ile (15 günde bir karakola imza ve yurtdışı yasağı) serbest bırakıldı.
İHD: Soylu hedef gösterdi, operasyon yapıldı
Soruşturma içeriği, Türk doğan’ın İHD Genel Başkanı olarak yapmış olduğu, İmralı Cezaevi’nde bulunan Abdullah Öcalan’nın cezaevi koşullarına ilişkin açıklamalar ve bu açıklamalara ANF isimli haber sitesinde yer verilmesinden ibaret.
İHD Genel başkanı olarak Öztürk Türkdoğan, Abdullah Öcalan’ın avukatlarının farklı tarihlerde İHD’ ye yaptıkları başvurular sonucu, İmralı Cezaevi’ndeki koşullar ile ilgili Türkiye’yi ziyaret eden CPT, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül ve diğer bakanlık yetkilileri ile defalarca konuşmuş, basında yer alan açıklamalarını yetkililere de anlatmıştı. İHD’ nin temel çalışma konularından birini hapishaneler ve burada yaşanan hak ihlalleri oluşturuyor.
Öztürk Türkdoğan’ın İHD Başkanı olarak yaptığı açıklamaları, TCK’nın 314/2. Maddesinde düzenlenen silahlı örgüt üyeliği suçu kapsamında değerlendirilerek hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca iddianame hazırlandı, bu iddianame Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesinde kabul edildi.
Türkdoğan bugün beraat etti.
Anayasa Mahkemesi Zübeyde Füsun Üstel (2018/17635) kararında, derece mahkemelerinin “örgüt liderlerinin talimatları ile hareket ettiklerine” ilişkin varsayımı aşan bir delil gösteremeden kişilerin örgüt talimatı ile hareket ettiklerini kabul eden yerel Mahkeme kararlarının hukuka aykırı olduğu tespitini yapmıştır.
Yine, AİHM Büyük Dairesi’nin Selahattin Demirtaş/Türkiye (No.2) (14305/17) kararında, TCK’nın 314. Maddesinde yer alan “terör suçlarının”, Sözleşme kapsamında “öngörülebilir” olmadığı belirlemesinde bulunmuştur.
Bu kararda ilgili Venedik Komisyonu Türkiye raporun ada sıkça atıf yapılmaktadır. İHD, Anayasa Mahkemesi ve AİHM’ in bu kararlarına rağmen, Türkdoğan hakkında, insan hakları savunuculuğu kapsamında yapmış olduğu açıklamaları ve bu açıklamaların bazı haber sitelerinde yayınlanması nedeniyle yargılandığını belirtti.
"Mali denetime" TCK 301 davası
İçişleri Bakanlığı Bakanlık Makamının 23 Ocak 2020 tarihli ve 608 sayılı onayı ile Mülkiye Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın 13 Şubat 2020 tarihli ve 873 sayılı görev emri ve Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünün 18 Şubat 2020 tarih ve 1291 Sayılı görev emri gereğince İHD genel merkezinde Mülkiye Müfettişliğince Şubat 2020’de idari, mali ve faaliyet denetimi yapıldı.
Denetim sonucunda, Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın 7 Temmuz 2020 tarihli ve 175/8 sayılı Tevdi Raporu doğrultusunda,
* İnsan Hakları Derneği’nin Ermeni soykırımın tanınması yönündeki açıklamalarının TCK m.301’e aykırı olduğu,
* 29 Haziran 2018 tarihinde İnsan Hakları Derneği’nin internet sitesinde yayınlanan yazıda İçişleri Bakanı Süleyman Soylu hakkında suç teşkil eden ifadelerin yer aldığı iddialarıyla Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunuldu.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Bürosu’nca başlatılan soruşturmalar sonrası Türkdoğan hakkında iki ayrı dava açıldı.
İkinci dava: Ermeni soykırımı açıklaması
24 Nisan 2017 tarihinde İHD’nin internet sitesinde yayınlanan “Adalet ve Hakikat için Ermeni Soykırımı’nın İnkârına Son” başlıklı bildirinin Türk Ceza Kanunu’nun 301. Maddesinde düzenlenen Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama suçunu oluşturduğu değerlendirilerek iddianame düzenlendi, iddianame Ankara 24. Asliye Ceza Mahkemesince kabul edildi.
Yargılama CMK’nın 251. maddesi uyarınca basit yargılama usulüne göre yapılacağından duruşma günü belirlenmedi.
Üçüncü dava: Soylu’ya hakaret
29 Haziran 2018 tarihinde İHD’nin internet sitesinde yayınlanan “İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ile İlgili Zorunlu Açıklama” başlıklı yazıda TCK m.6 kapsamında kamu görevlisini kastederek geçen sözlerin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun onur, şeref ve saygınlığına sövmek suretiyle saldırıda bulunulduğu, müştekinin şeref, onur ve saygınlığına saldırı niteliğinde olduğu değerlendirilerek TCK’nın 125/3. Maddesinde düzenlenen hakaret suçundan Ankara 60. Asliye Ceza Mahkemesinde ayrı bir dava açıldı.