Prf. Dr. mesut parlak
[email protected]
DİYAP AĞA
25 Şubat 2025 18:01DİYAP AĞA
Diyap Ağa (Yıldırım) 1831 yılında Çemişgezek’in Eğerek Köyü’nde Hozatlı Seyithan Ağa ve Elif Hanım'ın oğlu olarak dünyaya geldi.
Ovacık-Hozat aşiretlerinden Ferhatuşağı Aşireti’ne mensuptur. Aşiret, Oğuzlar’ın Bayat Boyu’ndandır.
Babası Seyyit Han’dan sonra aşiretin başına geçmiştir.
Mustafa Kemal, Millî Mücadele’yi başlattığı zaman Diyap Ağa tam destek vermiştir.
Erzurum Kongresi'ne Dersimli Binbaşı Hasan Hayri Bey ile katılarak Dersim'i Erzurum Kongresi'nde temsil etmiştir.
23 Nisan 1920’de ilk Büyük Millet Meclisi’ne Dersim mebusu olarak girmiştir.
O günleri Diyap Ağa’dan dinleyelim:
“Gâvur Anadolu’yu sardı. Hepimizi bir düşünce aldı. Din ve diyanet, ırz ve namus, Türklük tehlikeye düştü. İşittik ki, Erzurum taraflarında can kurtaran bir Paşa çıkmış. Meclis kuracakmış. Onu hep gözledik. Öğrendim ki, bu Paşa’nın adı Mustafa Kemal imiş. Onun büyük yüzünü görmeğe can attım. Fakat o zaman kısmet olmadı. Sonra Sivas’a oradan da Ankara’ya gelmiş.
Bu zaman bizden iki mebus istedi. Herkes korktu, ihtiyar halimle vatanı kurtaranların yanına koşmayı, hatta başımı bile vermeyi göze aldım. Bana ‘gitme ölürsün’ dediler. “Zaten herkes mahvoluyor, varam, gidem, onlara ulaşam, hep beraber ölek!” dedim.
“Benimle mebus seçilen Ayas Uşağı aşiretinden Zeynozade Mustafa Ağa korktu, gelmedi. Ben yanımda bir uşağım, atlara atladık, Elâziz’e geldim. Elâziz’de bana harcırah verdiler. Oradan bir yaylı araba tuttum. Malatya, Sivas, Kayseri yolu ile on sekiz günde Ankara’ya vardım.”
Ankara’da mebus iken Yunan ordusu, Polatlı yakınlarına ulaşınca Meclis’in
Kayseri'ye taşınması fikrine karşı çıktı ve meclis kürsüsünde şöyle dedi:
''Biz buraya kaçmaya mı geldik, yoksa kavga edip ölmeye mi? Eğer meclisi taşımak istiyorsanız buyurun gidin. Ama ben gidemem. Tek başıma bile olsam, bayrağım, dinim ve vatanım için son kurşunuma kadar savaşırım. Son kurşunu da kafama sıkarım. Bu böyle biline.. ‘Eğer çoluk çocuğu geri gönderirsek Türkiye geriye düşer. Biz geri adım atamayız’ demiş ve Atatürk tarafından da ayakta alkışlanmıştır."
Diyap Ağa, Birinci Dünya Savaşı'nda Bitlis ve Siirt'in Rus işgalinden kurtulması için aşireti ile savaşa katıldı ve bu savaşlarda milislere komutanlık yaptı. Bu sıralarda ordu komutanı Mustafa Kemal Atatürk ile sıkı bir dostluk kurdu. Mustafa Kemal Atatürk, Diyap Ağa'nın I.Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı'ndaki mücadelesini takdir edip Diyap Ağa'ya milletvekilliği önerdi. Diyap Ağa, Türk Ulusal Kurtuluş Mücadelesi’ne giderken kızkardeşi Ana Hatun aşireti yönetti.
Lozan görüşmeleri sırasında da Mecliste söz alan Diyap Ağa, şöyle anlatmıştır o gün yaşananları:
“Aha bizim memleket ahalisi Kürt’müş, orada bir Kürt Hükümeti kuracaklarmış, bunu duyunca kızdım kürsüye çıkıverdim.
Gene sustular: “ Lâ ilâhe illallah Muhammedün resûlullah” dedim. ‘Gerek Şafi, gerek Hanbeli, gerek Hanefî hepimizin kıblesi birdir. Meclisimiz, kulübümüz, dinimiz, milletimiz birdir. Biz Kürt değil, biz Türk’üz. Hepiniz Lâilaheillâh demişsiniz. Şimden sonra mı, ayrı bir din, ayrı bir millet olacağız’ dedim.”
Koçgiri ve Şeyh Sait isyanlarına karşı tavır almıştır.
“Şeyh Sait’in isyan ettiğini duyduk, Elazığ’a gelerek hükümeti basmış. Vallahi şaşırdık. Gökten mi indi, yerden mi çıktı bu hain dedik. Bir kısmımız tepelerde bekledik, Dersim’e sokmadık."
Diyap Ağa
I. TBMM Tunceli milletvekili.
1922'de Dersim'in yani Tunceli'nin Elazığ'dan ayrılıp vilayet yapılmasını teklif etti. Atatürk'ün de desteğiyle bu teklifi kabul edildi. Tunceli o önerge ile il oldu.
Diyap Ağa, Dersim mebusluğu bittikten sonra memleketi Tunceli'ye geri döndü. Mustafa Kemal Atatürk tarafından Diyap Ağa'ya maaş bağlatıldı.
9 Eylül 1935'de 104 yaşında Tunceli'de vefat etti. Diyap Ağa'nın mezarı bugünkü Hozat sınırındaki Gözlüçayır Köyü’nde yer almaktadır. alıntı
Rahmet ve minnetle anıyoruz.
SON SÖZ:
“Üç çeşit yalancı vardır: Acemi, yeminci, bir de hayatlarında hiç yalan söylemediklerini iddia eden yalancılar"
SEBASTIEN CHAMFORT
Yorumlar (0)
Yazarın Diğer Yazıları
ATATURK DEDİ Kİ ORTADOGUYA BULAŞMAYIN
11 Mart 2025 18:01
YASASIN TÜRKİYE CUMHURİYETİ
06 Mart 2025 18:01
ESKİ DÜNYAYI ÖZLÜYORUM
03 Mart 2025 18:01
LATİFE HANIM
28 Şubat 2025 18:01
KAHYALI MIÇE ( MUSTAFA ASLAN )
21 Şubat 2025 18:01
ATATÜRK BİLİM ADAMLARINI DAVET ETTİ
18 Şubat 2025 18:01
ÇAYLAR ŞİRKETTEN
14 Şubat 2025 18:01
ANA MUHALEFETİN HATA YAPMA ŞANSI YOK
10 Şubat 2025 18:01
REFİKSAYDAM HIFZISSIHHA KASIM 2011 DE KAPATILDI
08 Şubat 2025 18:01
SİVRİ SİNEK Mİ ? BATAKLIK MI?
08 Şubat 2025 18:01
SİVRİ SİNEK Mİ ? BATAKLIK MI?
08 Şubat 2025 18:01
YANLIŞ YAPAN SONUCUNA KATLANIR
30 Ocak 2023 18:01
NEYE GÖRE GÜNCELLEME
26 Ocak 2023 18:01
ÜLKE, YURTTAŞ KOLTUK……
19 Ocak 2023 18:01
AKLIN YOLU BİR
11 Ocak 2023 18:01
ÜLKE, YURTTAŞ KOLTUK……
03 Ocak 2023 18:01
BAŞKA YOLU YOK BAŞARACAĞIZ
29 Aralık 2022 18:01
DEMOKRASİ KAZANACAK
23 Aralık 2022 18:01
DAHA NELER YAŞAYACAĞIZ
19 Aralık 2022 18:01
İÇİM ACIYOR
14 Aralık 2022 18:01
KIRMIZI İBİKLİ TAVUK
09 Aralık 2022 18:01
GERMENİN KİMSEYE YARARI YOK
07 Aralık 2022 18:01
AYDINLIĞA YÜRÜYÜŞ
04 Aralık 2022 18:01
"MARAŞ BİZE MEZAR OLMADAN DÜŞMANA GÜLZAR OLMAZ"
29 Kasım 2022 18:01
YAKIŞANI YAPSAK
25 Kasım 2022 18:01
HALKI DAHA FAZLA YORMAYIN
21 Kasım 2022 18:01
ARTIK TADINI KAÇIRIYORSUNUZ
13 Kasım 2022 18:01
TEK YOL DEMOKRASİ
07 Kasım 2022 18:01
TÜRKİYE CUMHURİYETİ’ NİN YÜZ YILI
04 Kasım 2022 18:01
LÜGATIMIZI ALFABEMİZİ DİLİMİZİ KAYBETTİK DİYENLERE
01 Kasım 2022 18:01
CUMHURİYET BÖYLE KURULDU
27 Ekim 2022 18:01
YENİDEN DOĞUŞ
18 Ekim 2022 18:01
LİDER OLMAK
14 Ekim 2022 18:01
RAKAMLAR GERÇEĞİ SÖYLER
05 Ekim 2022 18:01
HAK HUKUK ADALET
03 Ekim 2022 18:01
GEREKİYORSA DALLARI BUDAYACAK SIN
30 Eylul 2022 18:01
APTALLIĞIN TEORİSİ
23 Eylul 2022 18:01
APTALLIĞIN TEORİSİ
21 Eylul 2022 18:01
BAŞARAMAZSINIZ BAŞARAMAYACAKSINIZ
20 Eylul 2022 18:01
KARDEŞLİK İÇİN DEMOKRASİ
16 Eylul 2022 18:01
KARDEŞLİK İÇİN DEMOKRASİ
13 Eylul 2022 18:01
BİRLİKTE ÇÖZEBİLİRİZ
10 Eylul 2022 18:01
“SOSYO-PATOLOJİK BİR GERÇEK, BİAT…
05 Eylul 2022 18:01
AYDINLIK, FİKRİ HÜR, İRFANI HÜR KUŞAKLARLA
28 Ağustos 2022 18:01
ASKER HASTANELERİ
18 Ağustos 2022 18:01
YAŞANINCA MI? ANLAŞILACAK
09 Ağustos 2022 18:01
ANLATAN MI, YAŞAYAN MI?
05 Ağustos 2022 18:01
“Dünkü Güneş’le bugünkü çamaşırı kurutamazsın”
01 Ağustos 2022 18:01
DİN DEĞİL, OY KARDEŞLİĞİ!
28 Temmuz 2022 18:01
O GÜNLERDEN, BU GÜNLERE!
27 Temmuz 2022 18:01
KIBRIS BARIŞ HAREKATI ANISINA
22 Temmuz 2022 18:01
“GİTMESİ GEREKENLER GİTSİN!”
16 Temmuz 2022 18:01
KEMAN VİRTÜÖZÜ VE BESTEKÂR TATYOZ EFENDİ
14 Temmuz 2022 18:01
NASIL TORPİL YAPILIR?
05 Temmuz 2022 18:01
SÖZÜN BİTTİĞİ YER !!!
01 Temmuz 2022 18:01
ZORLA GÜZELLİK OLMUYOR
27 Haziran 2022 18:01
“DÜNYA BİZİ KISKANIYOR!”
23 Haziran 2022 18:01
İŞTE LİDER İŞTE CUMHURİYET
22 Haziran 2022 18:01
‘BURASI TÜRKİYE BURADAN ÇIKIŞ YOK!’
14 Haziran 2022 18:01
BİRAZ OLSUN GERGİNLİKTEN KURTULALIM
12 Haziran 2022 18:01
SANDIĞA GİTMEDEN ÇÖZÜLMEZ!
08 Haziran 2022 18:01
BAK ŞU KÜFFARIN KIZI KÂFİRİN YAPTIĞINA
04 Haziran 2022 18:01
İSTEYİNCE VE GERÇEKTEN MİLLİ OLUNCA, OLUYORMUŞ DEMEK Kİ!
02 Haziran 2022 18:01
BU İNSANLAR BİZİM İNSANLARIMIZDI
29 Mayıs 2022 18:01
T.C. SAYIN CUMHURBAŞKANINA
23 Mayıs 2022 18:01
ORMANLARI YOK ET, TAŞ OCAĞI YAP, ATATÜRK HAVA LİMANI NI YIK, AĞAÇ DİK!
19 Mayıs 2022 18:01
GEÇMİŞTE ELEŞTİRDİĞİM TÜM SİYASİLERDEN ÖZÜR DİLERİM!
14 Mayıs 2022 18:01
AZİN NESİNİN VAKFINA SAHİP ÇIKALIM
10 Mayıs 2022 18:01
BU ÇAĞDA, ÇAĞIN DIŞINDA KALAMAZSINIZ
08 Mayıs 2022 18:01
SAĞLIKTA ŞOK ÖNCESİ DÖNEM
05 Mayıs 2022 18:01
BİRAZ NEFESLENELİM
03 Mayıs 2022 18:01
BİR KEZ OLSUN YAŞANMADAN ÖNLEM ALALIM!
28 Nisan 2022 18:01
TÜRKİYE'YE GÖÇEN GUGUK KUŞLARI!
23 Nisan 2022 18:01
TÜRKİYE'YE GÖÇEN GUGUK KUŞLARI!
21 Nisan 2022 18:01
DERSİMİZ GAZİANTEP ÇÖPLÜĞÜ
18 Nisan 2022 18:01
İKTİDARA OY VERİYOR, MUHALEFETTEN HESAP SORUYOR!
15 Nisan 2022 18:01
GELECEK KUŞAKLARA SORUN BIRAKMAYALIM
12 Nisan 2022 18:01
TEKRARLARLA BİR YERE VARILMIYOR
11 Nisan 2022 18:01
BURAYA KADAR KADAR DESEK
08 Nisan 2022 18:01
ŞU DIŞ GÜÇLER YOK MU !!!?
05 Nisan 2022 18:01
ÖNCE VATAN SONRA PARTİ!
01 Nisan 2022 18:01
EMPERYALİZME DE SAVAŞA DA HAYIR!
28 Mart 2022 18:01
LAİKLİK OLMADAN DEMOKRASİ OLMAZ!
25 Mart 2022 18:01
YAŞASIN 14 MARTLAR!
17 Mart 2022 18:01
BENİ TÜRK HEKİMLERİNE EMANET EDİNİZ (1938) GİDERLERSE GİTSİNLER (2022)
14 Mart 2022 18:01
MALATYA'NIN ŞEKERİ!
11 Mart 2022 18:01
MUHALEFET NEREDESİNİZ GELECEĞİMİZ KARARIYOR
09 Mart 2022 18:01
SIRA ZEYTİNLİKLERDE
07 Mart 2022 18:01