Tansa projesini
biz hazırladık,
biz uyguladık,
biz başardık
Pazartesi gününden bu yana "Tanzim Satış" diye bir maskaralık yapılıyor.
Bir zamanlar " Devlet ne zamandan beridir Manavlık- Bakkallık yapıyor" diyenlerin, "Tanzim Satışı" yapıyoruz diye hem yoksul halkı, hem de küçük esnafı yanılttığını görüyorum.
TANSA "Tanzim Satış" Projesini ülkemizde hazırlatan Orta Anadolu Belediyeler Birliğidir.
Birliğin Başkanı Kayseri Belediye Başkanı Merhum Niyazi Bahçeci idi.
31 Aralık 1977 de Demirel Başkanlığında kurulan 2. Milliyetçi Cephe hükümeti devrilmişti.
5 Ocak 1978 tarihinde de Bülent Ecevit başkanlığında 11 Milletvekilimin katılımıyla yeni hükümet kurulmuştu.
Bu hükümetin kuruluşuyla birlikte, kararname ile iki yeni Bakanlık da kurulmuştu.
Biri Yerel Yönetimler diğeri de İşletmeler bakanlığıydı.
Yerel Yönetimler Bakanı Sivas Milletvekili Mahmut Özdemir, İşletmeler bakanı da Samsun Milletvekili Kenan Bulutoğlu olmuştu.
Hükümet "Güvenoyu" oyu aldı
Hükümetin göreve başlamasıyla piyasalarda" akıl almaz" " bir dalgalanma başlamıştı.
Ben yerel Yönetimler Bakanlığında görevliydim.
Müsteşar Prof. Dr. Erhan Karaesmen
Müsteşar Yardımcısı Fikret Toksöz' dü.
Sermaye, açıkça piyasaya müdahale ediyordu. Enflasyonu düşürmekten, çok "yokluk " yaratmaya başlamıştı.
İşin özü "CHP iktidarı demek yokluk demektir, kuyruk demektir" algısını yaratmaktı.
Stokçuluk başlamıştı.
Özel Sektör Üretimi düşürmüş ya da durdurmuştu.
Devletin ürettiği mallar stoklanıyordu.
Örneğin Samsun sigarası tek filtreli sigaraydı yok oldu. Üretimi Tekel yapıyor fakat piyasada satılmıyor. Stoklanıyordu.
Karabük Demir Çelik Fabrikalarında üretilen İnşaat demiri yok oldu.
Sana yağ yok.
Diğer margarinler yok.
Halkın çok alışık olduğu "VİTA" yok
"MARSA" Üretimi durdurmuştu.
Daha önceki yıllarda olduğu gibi Fırıncılar, Ekmeği yeterince üretmediği için "ekmek kuyrukları" başlamıştı.
Petrol Ofisinin verdiği petrol pompada yok oluyordu.
Türkiye Esnaf Sanatkârlar Konfederasyonu Genel Başkanı Hüsamettin Tiyanşan "kontak kapatırım" diye tehdit savuruyordu.
Kamunun ulaştırma araçlarının bir envanteri çıkartıldı. Kamu araçları, rasyonel olarak kullanıldığı takdirde ulaşım ve sevk sorununun olmayacağı durumu açığa çıkmıştı.
Başbakan Ecevit, saptanan bu durumu görünce Tiyanşan'ın restine;"hodri meydan" diye yanıt verdi. Ama "terörist" falan demedi
"kontak" da kapanamadı.
Hükümet, piyasaların denetlenmesi için Yerel Yönetim Bakanlığını Görevlendirdi.
Bütün belediyeler öncelikle stokçuluğa karşı alarma geçirildi.
Başta İstanbul Belediye Başkanı Ahmet İsvan,
Ankara Belediye Başkanı Ali Dinçer,
Zonguldak Belediye Başkanı Nadir Pulat
Kayseri Belediye Başkanı Niyazi Bahçeci büyük bir özveriyle stokçulara karşı mücadeleye başlamışlardı.
Stoklanan tüketim mallarının temini, tüketiciye doğrudan ulaşımı için gerekli olan yasal mevzuatı hazırlama işi Bakanlık Merkezimde Görev, Müsteşar Yardımcısı Fikret Toksöz ve bana (Bedri Demir) verilmişti.
Önce "TANSA" Projesini hazırladık. Çok coşkulu bir çalışmaydı.
Projenin amacı piyasaların özgürleştirilmesiydi.
Bunu başarabilmek için malın üreticiden temin edilerek Belediyeler denetiminde doğrudan tüketiciye ulaştırılması gerekiyordu..
TANSA nın bir sahibi kim olacaktı? Mevzuat incelendi "Belediye Birlikleri" bu işe uygun görüldü.
Orta Anadolu Belediyeleri Birliği Kurulmuştu.
Başkanı Kayseri Belediye Başkanı Niyazi Bahçeci idi.
TANSA Projesi Bir kurul Tarafından Yöneltiliyordu.
Kurul başkanı. Niyazi Bahçeci
Üye Fikret Toksöz
Üye Nadir Pulat
Genel Müdür Bedri Demir.
Maliye Bakanı Kayseri Senatörü Ziya Müezzinoğlu parasal konularda çok ciddi bir bakandı.
Çalışmamızı inceledi ilk etapta Yüz Milyon TL verdi.
İstanbul ve Ankara Belediyelerine aktardığımız paralar ile önce Halk Ekmek Fırınları kuruldu ve süratle piyasaya ekmek sürüldü..
Fırıncılar grevden vazgeçtiler.
"ekmek kuyruğu" bitti.
Ankara Macunköy' deki ekmek fabrikasını ilk kuran Ali Dinçer' dir. Kimse nankörlük etmemeli..Herkesin hakkı verilmelidir.
Ali Dinçer, kamyonet üstünde pırasa pazarlamadı. Kalıteli, sağlığa zararı olmayan ve ucuz malların bulunduğu 7 büyük satış merkezi açtı.
Diğer Belediyelerimiz de hem denetim yapıyor hem de bir bir devreye giriyorlardı.
"TANSA" üreticiden temin ettiği malları derhal tüketiciye ulaştırmak üzere belediyelere ulaştırıyordu
Sistem kurulmuştu.
kusursuz çalışıyordu..
Diğer yandan stok edilen Akaryakıt, demir, Çimento ve margarinin peşine düşüldü.
Ankara Balgat'da ünilever' in stok ettiği bir depoya Ankara Belediyesi Baskın yaptı.
Bir yıl Ankara'ya yetecek kadar "Sana" yağı bulundu.
Demir, Çimento Stoklarının hikâyeleri kitaplarla açıklanabilir.
"Yokluk Propagandaları" halkta panik yaratmıştı.
Halk "bulamayız" diye tasına, tabağına kadar akaryakıt doldurmuştu.
Küçükbaş hayvanlar su diye içmiş hayvan ölümleri bile başlamıştı. Belediyelerimizin çalışmaları o tür stoklamaları da önledi.
Bir Sabah Mahalledeki manavda Portakalın 12Tl fiyatla satıldığını gördüm. İncelettim. Yaygın haledeydi.
Mersin Belediye Başkanı Kaya Mutlu' yu aradım durumu anlattım.
Kaya Mutlu Dörtyol Devlet Üretme Çiftliği'nin Narenciye Bahçesi ürününü satın almamıza yardımcı oldu.
4 milyon TL ye ürününü satın aldık.
Hemen Belediyelere Hatta ihtiyacı olan manavlara da vererek bir hafta sonra portakalın fiyatını 3 tl ye düşürmeyi başardık.
O dönemde hiç kimseye "terörist" demeden, yasal sınırları aşmadan, kimin ne kadar satın alacağına sınır koymadan başarabildik.
Piyasalar kamyonet üzerinde,
Ayşekadın Fasulyesi,
Kızartmalık biber ve
Patlıcan satmakla düzeltilemez.
Enflasyon, inkâr etmekle, laf ebeliği yapmakla düşmez.
Talebi karşılayacak kadar üretim ile düşebilir..
Biz üretimi durduranlarla, stok yapanlarla, algı yaratmaya çalışanlarla mücadele ettik.
Devlet vatandaşını kurumak ve kollamak için vardır.
Halka Yararlı "Tanzim satışı" öğrenmek isteyen varsa bize başvursunlar.
Merhum Ahmet Piriştina "TANSA" Projesini esas alarak İzmir'de Tansaşları devreye koydu .
Başarı sağladı.
