Dinlerin insanlar üzerinde olumlu ve olumsuz psikolojik yan etkileri vardır. Dinin insan yaşamı üzerindeki etkilerini ortaya koymak için, bireylerin yaşamındaki hayatlarının belirli dönemlerinde karşılaştıkları dinin yöntemlerini kullanmasında; fiziksel, ruhsal ve duygusal problemlerin üstesinden gelinmedikçe ve yetersiz kalan sorunlar üzerinde çözüm için, değişik çareler arayışı içine girerler.
Dolayısıyla dinler insan hayatında etrafı çemberle çevrili kapalı alanlarda çıkış yollarını aramak için, başka yöntemlerle arayışı içine girerler. Böylece din ile insan psikolojisini karşılaştırdığımızda; birisi bilime ve mantığa dayalı, diğeri ise; dinin emrettiği inanç sistemidir. Dini inanç sisteminde, insanı izleyen ve cezalandıran bir ilahi Tanrının var olduğunu, değişmez ve dogmatik olmasına inanır. Her ikisinin bir arada yürümesi için, ortak yönlerinin olmadığı ve ters bir orantının ortaya çıktığı görülür ve ispata dayalıdır.
Çünkü din; Tanrı'nın insan hayatı için koyduğu katı ve vazgeçilmez kurallara uyulması gereken yasal maddeleridir. İnsan psikoloji ise, bir bireyi, bir topluluğu belirleyen, yönlendiren, düşündüren, sorgulayan duygu ve davranışların tümüdür.
Din kesin inancın katı kurallarına dayalı ve sürekli Cehennem gibi korkular ve Cennet gibi mükafatlar ağırlıkta ise, kendisini her an suçluluk ve cezalandırma veya ödül alma gibi, kendisini içinden bulup veya kendisini dışa atıp ve kurtulma becerisini kendinden bulamayan kişilerin ruh sağlığını olumsuz etkilerin yaratılmasına serbesti yet verir.
"Namaz kılmamakla, Allah'a karşı suç işlediğim için, Allah beni depresyon hastası etmekle cezalandırdı" diyen kişi; uzun süre içerisinde sıkça ibadet eden ve af dileyen kişi, iyileşmediğini anlayınca da, zihni ve kafası karışık, daha ne yapacağını bilmez ruhsal bir bunalım duruma düşüyor.
Meselâ, "ENES KARA" adındaki üniversite tıp öğrencisi, uzun süre içinde bulunduğu kafa karışıklığını oluşturan psikolojik bunalımlardan kendisini kurtarmayınca veya altından çıkamayınca, kurtulma çaresini intihar etme yolundan aramış oldu.
